KOLOSEUM W RZYMIE - OCHRONA UNESCO
Historyczne centrum Rzymu
Krótka synteza
Obiekt Światowego Dziedzictwa obejmuje całe historyczne centrum Rzymu w obrębie murów miejskich w ich najszerszym zakresie w XVII wieku, a także Bazylikę św. Pawła za Murami. Nieruchomość, złożone i warstwowe, obejmuje wybitne obszary archeologiczne zintegrowane z tkanki miejskiej, które skutkują wysoce wyróżniającym się zespołem. Założony nad brzegiem Tybru w 753 roku p.n.e., według legendy przez Romulusa i Remusa, Rzym był najpierw centrum Republiki Rzymskiej, potem Imperium Rzymskiego, a w IV wieku stał się stolicą świata chrześcijańskiego. Po starożytnym Rzymie nastąpił, od IV wieku, Rzym chrześcijański. Miasto chrześcijańskie zostało zbudowane na szczycie starożytnego miasta, ponownie wykorzystując przestrzenie, budynki i materiały. Od XV wieku papieże promowali głęboką odnowę miasta i jego wizerunku, odzwierciedlając ducha renesansowego klasycyzmu, a później baroku. Od momentu powstania, Rzym był nieustannie związany z historią ludzkości. Jako stolica imperium, które dominowało w świecie śródziemnomorskim przez wiele wieków, Rzym stał się później duchową stolicą świata chrześcijańskiego.
Koloseum nie było używane tylko do zawodów Gladiatorów.
Kryterium (i) : W skład nieruchomości wchodzi szereg świadectw o nieporównywalnej wartości artystycznej wytworzonych na przestrzeni prawie trzech tysiącleci historii: zabytki starożytności (jak Koloseum, Panteon, kompleks Forum Rzymskiego i Cesarskiego), fortyfikacje budowane przez wieki (jak mury miejskie i Castel Sant'Angelo), zabudowa miejska od okresu renesansu i baroku aż po czasy współczesne (jak Piazza Navona i "Trójząb" wytyczony przez Sykstusa V (1585-1590) obejmujący Piazza del Popolo i Piazza di Spagna), budynki cywilne i religijne, z wystawnymi dekoracjami malarskimi, mozaikowymi i rzeźbiarskimi (jak Wzgórze Kapitolińskie i Pałace Farnese i Quirinale, Ara Pacis, Bazyliki Główne św. Jana na Lateranie, św. Marii Większej i św. Pawła za Murami), wszystkie stworzone przez jednych z najbardziej znanych artystów wszech czasów.
Kryterium (ii): Na przestrzeni wieków dzieła sztuki znalezione w Rzymie miały decydujący wpływ na rozwój urbanistyki, architektury, techniki i sztuki na całym świecie. Osiągnięcia starożytnego Rzymu w dziedzinie architektury, malarstwa i rzeźby służyły jako uniwersalny wzór nie tylko w starożytności, ale także w okresie renesansu, baroku i neoklasycyzmu. Klasycystyczne budowle oraz kościoły, pałace i place Rzymu stanowiły niekwestionowany punkt odniesienia, wraz ze wzbogacającymi je obrazami i rzeźbami. W szczególny sposób to właśnie w Rzymie narodziła się sztuka barokowa, która następnie rozprzestrzeniła się w całej Europie i na innych kontynentach.
Kryterium (iii): Wartość stanowisk archeologicznych Rzymu, centrum cywilizacji nazwanej od samego miasta, jest powszechnie uznawana. Rzym zachował niezwykłą liczbę monumentalnych pozostałości starożytności, które zawsze były widoczne i są nadal w doskonałym stanie zachowania. Stanowią one wyjątkowe świadectwo różnych okresów rozwoju i stylów sztuki, architektury i urbanistyki, charakteryzujących ponad tysiąclecie historii.
Kryterium (iv): Historyczne centrum Rzymu jako całość, a także jego budynki, świadczą o nieprzerwanym ciągu trzech tysiącleci historii. Szczególne cechy tego miejsca to rozwarstwienie języków architektonicznych, szeroka gama typologii budynków i oryginalne osiągnięcia w urbanistyce, które są harmonijnie zintegrowane ze złożoną morfologią miasta.
Kryterium (v): Warte wspomnienia są znaczące zabytki cywilne, takie jak fora, łaźnie, mury miejskie i pałace; budowle sakralne, od niezwykłych przykładów wczesnochrześcijańskich bazylik św. Marii Większej, św. Jana na Lateranie i św. Pawła za murami do barokowych kościołów; systemy wodne (drenaż, akwedukty, renesansowe i barokowe fontanny oraz XIX-wieczne mury przeciwpowodziowe wzdłuż Tybru). Ta ewidentnie złożona różnorodność stylów łączy się w unikalny zespół, który nadal ewoluuje w czasie.
Kryterium (vi): Przez ponad dwa tysiące lat Rzym był zarówno świecką, jak i religijną stolicą. Jako centrum Imperium Rzymskiego, które rozszerzyło swoją władzę na cały znany wówczas świat, miasto było sercem rozległej cywilizacji, która znalazła swój najwyższy wyraz w prawie, języku i literaturze, i pozostaje podstawą kultury zachodniej. Rzym jest również bezpośrednio związany z historią wiary chrześcijańskiej od jej początków. Wieczne Miasto było przez wieki i pozostaje do dziś symbolem i jednym z najbardziej czcigodnych celów pielgrzymek, dzięki Grobom Apostołów, Świętych i Męczenników oraz obecności papieża.
Integrity
Obiekt Światowego Dziedzictwa Historyczne Centrum Rzymu, posiadłości Stolicy Apostolskiej w tym mieście cieszące się prawami eksterytorialnymi oraz San Paolo Fuori le Mura, zawiera wszystkie istotne elementy potrzebne do wyrażenia jego Wyjątkowej Uniwersalnej Wartości.
Zabytek obejmuje całe historyczne centrum Rzymu, po raz pierwszy wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa w 1980 r. i rozszerzone w 1990 r. o mury Urbana VIII, o eksterytorialne posiadłości Stolicy Apostolskiej i o Bazylikę św. Pawła za Murami, zapewniając w ten sposób pełną reprezentację wartości wcześniej uznanych. Posiadłość, charakteryzująca się złożoną stratyfikacją, obejmuje jedne z najważniejszych osiągnięć artystycznych w historii ludzkości, takie jak obszary archeologiczne, bazyliki chrześcijańskie oraz arcydzieła sztuki renesansowej i barokowej.
Nieruchomość jest narażona na szereg zagrożeń, w tym na rozwój i presję środowiskową, rozpad obiektów zabytkowych, klęski żywiołowe, presję odwiedzających i turystów oraz zmiany w społecznych i ekonomicznych ramach centrum miasta. Istnieje również ryzyko wandalizmu i terroryzmu. Wszystkie te zagrożenia są przedmiotem działań zarządców terenu.
Autentyczność
Historyczne miasto, które przez wieki nieustannie się zmieniało, ma dziś wielowymiarowy i charakterystyczny wizerunek. Od XIX wieku wdrażana jest staranna i dokładna polityka ochrony jego dziedzictwa monumentalnego i archeologicznego, inspirująca intensywną działalność konserwatorską, opartą na zasadach i prawach zrodzonych z dyskusji naukowych, które zostały tu po raz pierwszy przetestowane (restauracja Koloseum, Łuku Tytusa, itd.). Prace konserwatorskie w Rzymie stopniowo przechodziły od pojedynczych zabytków do całej historycznej tkanki miasta, prowadząc do przepisów dotyczących ochrony obszarów miejskich, które umożliwiły zachowanie integralności ogromnej dzielnicy historycznej. W Rzymie znajduje się Istituto Centrale del Restauro (obecnie Istituto Superiore per la Conservazione e il Restauro), prestiżowy międzynarodowy ośrodek badawczy, który odegrał kluczową rolę w opracowaniu Karty Renowacyjnej Wenecji i który pomógł zdefiniować metodologie i narzędzia konserwatorskie. Miasto, będące od najdawniejszych czasów centrum cywilizacji, pozostaje dziś niezwykle żywym ośrodkiem spotkań i wymiany; prowadzi bogate życie kulturalne, społeczne i gospodarcze, a także jest wiodącym celem pielgrzymów i turystów. Rzym, w całej swojej działalności, uważa za priorytet zachowanie swojego wybitnego dziedzictwa kulturowego i zapewnienie skutecznej ochrony jego autentyczności.
Wymagania dotyczące ochrony i zarządzania
Nieruchomość jest szczególnie złożona, nie tylko ze względu na swoje rozmiary, ale także ze względu na wiele funkcji (jest także centrum stolicy Włoch), instytucji oraz ze względu na status nieruchomości ponadnarodowej, w której uczestniczą Włochy i Stolica Apostolska.
Wraz z prawnym ustanowieniem Roma Capitale - dawnej Gminy Rzym - jako instytucji publicznej o rozszerzonych uprawnieniach, Włochy rozpoczęły proces upraszczania zarządzania, łącząc w jednym podmiocie instytucjonalne możliwości zajmowania się promocją i prezentacją nieruchomości.
Ta ponadnarodowa nieruchomość jest chroniona przez ustawodawstwo zarówno Stolicy Apostolskiej, jak i Republiki Włoskiej. Ze strony Stolicy Apostolskiej obiekt chroni ustawa nr 355 o ochronie dziedzictwa kulturowego (25 lipca 2001 r.). Ochrona prawna w prawie włoskim obejmuje na poziomie krajowym dekret legislacyjny nr 42 (22 stycznia 2004 r.), a na poziomie regionalnym ustawę nr 24 (6 lipca 1998 r.) i terytorialny plan krajobrazowy, który nakreśla strategie ochrony dziedzictwa krajobrazowego.
Na poziomie lokalnym, Generalny Plan Urbanistyczny Rzymu reguluje całe terytorium miasta i stanowi innowacyjne i elastyczne narzędzie ochrony, promocji i prezentacji obiektu Światowego Dziedzictwa. W szczególności rozszerza on klasyfikację "miasta historycznego" na całą nieruchomość Światowego Dziedzictwa i na otaczające ją obszary miasta. Regulacje uwzględniają tu integralność tkanki miejskiej i cechy typologii budynków, pozwalając na stosowanie różnych praktyk i kontroli jakości. Wybiera, definiuje i reguluje obszary planowania strategicznego (np. Tybr, Fora, mury miejskie), jak również te do potencjalnego zagospodarowania. Nakreśla również mechanizmy pozyskiwania funduszy na konserwację, promocję i prezentację miejsca.
Ponadto Roma Capitale opracowała plan strategiczny zawierający działania i główne interwencje mające na celu ochronę i promocję wartości nieruchomości.
Roma Capitale, Ministerstwo Dziedzictwa Kulturowego i Działalności, Region Lazio i Wikariat Rzymu podpisały protokół porozumienia w sprawie zarządzania obiektem. Protokół ten wskazał Roma Capitale jako agencję referencyjną dla obiektu i wezwał do ustanowienia Komisji Techniczno-Naukowej, rozszerzonej później o członków wyznaczonych przez Stolicę Apostolską, w celu opracowania planu zarządzania.
W związku z opracowywaniem planu zarządzania Komisja dokonywała systematycznego przeglądu planów działania właściwych instytucji, koncentrując się na kwestiach krytycznych, możliwościach i potrzebach z punktu widzenia człowieka i środowiska, a także promując warsztaty i sesje wysłuchania z udziałem głównych zainteresowanych stron.
Chcesz dowiedzieć się więcej o Koloseum i Rzymie? Zarezerwuj swoją wycieczkę teraz i uzyskaj najlepszą cenę!
Zapraszamy na wycieczkę z przewodnikiem po historii Koloseum w Rzymie.